Başkan yardımcısının atadığı belediye başkanı görevine devam edebilir.

Mevzuatımızda ek ve açık bir yasak bulunmadığından, cumhurbaşkanı yardımcısının atadığı belediye başkanının 31 Mart 2024 tarihinde yapılacak yerel seçimlere kadar görevine devam etmesine hukuki bir engel bulunmamaktadır. Öyle ki seçimlerden sonra ayrı bir düzenlemeye gerek yok.

İttifak Milleti, özellikle son günlerde siyasi bir krizle mücadele ediyor. İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun adaylığına itirazı ve ortak adaylığa İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun veya Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın getirilmesi önerisi altılı tablonun oluşmasına yol açtı. tartışma Ancak hafta sonu ittifak çerçevesinde gerçekleştirilen müzakereler sonucunda Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun ortak cumhurbaşkanı adayı olarak belirlenmesinin yanı sıra Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’ın atanmasının formülü de belli oldu. başkan yardımcısı olarak kabul edildi ve böylece bir orta yol bulundu, bu açık. Bu kararın siyasi sonuçlarının ne olacağını önümüzdeki günlerde daha net göreceğiz.

Bu bağlamda, iki belediye başkanının cumhurbaşkanı yardımcılığına atanmasının hukuki sonuçlarının incelenmesi önem arz etmektedir. İlk olarak, Sanatta. 104/8’e göre cumhurbaşkanı yardımcılarının atanması, cumhurbaşkanının görev ve yetkilerinin bir parçasıdır. Cumhurbaşkanı, Anayasa’nın 106. maddesinin 1. fıkrası uyarınca, seçilmesinden sonra bir veya birden fazla cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilir. Yine aynı maddenin 3 üncü fıkrası uyarınca başkan yardımcıları, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip kişiler arasından Cumhurbaşkanı tarafından atanır ve görevden alınır. Cumhurbaşkanı yardımcıları, Anayasa’nın 81. maddesine göre Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde yemin ederler. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Cumhurbaşkanı Yardımcısı tarafından atandıkları takdirde üyelikleri sona erer. Belediye başkanının başkan yardımcısı olarak atanmasını engelleyen herhangi bir kural yoktur. Her iki belediye başkanı da milletvekili seçilme ehliyetine sahip olduğu için seçimden sonra başkan yardımcılığına atanabilirler.

İşte cevaplanması gereken sorular: Başkan yardımcısının atadığı belediye başkanı istifa etmeli mi? Belediye başkanı ve başkan yardımcılığının tek kişide birleştirilmesinin önünde anayasal bir engel var mı? Yukarıda belirtildiği gibi, Anayasa, milletvekilliği ve başkan yardımcılığının görevlerinin bir kişide birleştirilemeyeceğini belirtmektedir ve başka herhangi bir görev için böyle bir yasak öngörülmemiştir. Yani Anayasayı hazırlayan kişi bu görevlerin tek ve aynı kişi tarafından yapılmasını yasaklamamıştır.

Belediye Hukuku Mad. 37/2’de hangi görevlerin belediye başkanlığı ile bağdaşmadığı kararlaştırıldı. Buna göre, “belediye başkanı, görevlerinin ifası sırasında siyasi partilerin yönetim ve denetim organlarında yer alamaz; Profesyonel spor kulüplerine başkanlık ve yöneticilik yapamaz.” Belediye Hukuku Mad. 44’te belediye başkanlığından mezun olma olanakları düzenlenmiştir. Bu hükme göre, “Ölüm veya istifa halinde belediye başkanının yetkileri kendiliğinden sona erer. Belediye Başkanı; a) Yirmi günden fazla geçerli bir sebep olmaksızın ve kesintisiz olarak görevinden ayrılması ve bu durumun mahalli idare organınca tespit edilmesi, b) Seçilme hakkını kaybetmesi, c) Görevine devam etmesine engel bir hastalık veya sakatlık olması, , komiser sağlık kuruluşlarının raporunda düzenlenir. Eylem ve işlemlerinden birinin gerçekleşmesi halinde, İçişleri Bakanlığının başvurusu üzerine Danıştay kararıyla Cumhurbaşkanlığı görevine son verilir. “. Her iki kural birlikte değerlendirildiğinde, belediye başkanının cumhurbaşkanı yardımcısı olarak atanamayacağına dair kuralın henüz geçmediği ortaya çıkıyor.

10 Temmuz 2018 tarih ve 1 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, md. 17, “(1) Başkan yardımcıları, Başkan tarafından kendilerine verilen görevleri yapar. (2) Başkan yardımcıları Başkana karşı sorumludur.” ifadeler yer almaktadır. Aynı Karar’ın 18. maddesinde, “Başkanlık görevinin herhangi bir nedenle boşalması halinde, Kıdemli Başkan Yardımcısı Başkanlık görevini yürütür ve yenisi seçilinceye kadar Başkan’ın yetkilerini kullanır. (2) Cumhurbaşkanının hastalık veya yurt dışına seyahat nedeniyle geçici olarak görevinden ayrılması halinde, Cumhurbaşkanı tarafından atanan Başkan Yardımcısı, Cumhurbaşkanına vekalet eder ve Cumhurbaşkanının yetkilerini kullanır. aradı. Dolayısıyla yasak Cumhurbaşkanlığı kararnamesi düzeyinde kabul edilmedi.

Başkan Yardımcılığı pozisyonu seçmeli bir pozisyon değildir. Sonuç olarak, söz konusu görevin anayasal temeli, Anayasa’nın 67. maddesinin birinci fıkrasında güvence altına alınan seçilme hakkı değildir. Yukarıdaki görev, Anayasa Md. Bu, 70. maddede belirtilen kamu görevine seçilme şartıdır. Cumhurbaşkanlığı makamının kendine has bir hukuki statüsü olduğundan, kamu görevinin devamı tamamen Cumhurbaşkanının iradesine bağlıdır ve Cumhurbaşkanının görevden alınmasıyla kendiliğinden sona erer. veya Cumhurbaşkanlığı makamının sona erdirilmesi (Cumhurbaşkanlığının herhangi bir nedenle boşalması halinde seçimlerden önce Cumhurbaşkanlığı hariç) Siyasi boyutu olan bir kamu görevi olarak nitelendirilebilir.

Anayasa’ya göre vesayet organı ile belediye başkanının tek kişide birleştirilemeyeceği, dolayısıyla belediye başkanının aynı anda başkan yardımcısı olamayacağı yönünde bir görüş vardır ki bu da idare hukukunun temel ilkelerine aykırıdır. Anayasa’nın 127. maddesinin 5. fıkrasına göre “merkezi idare, mahallî hizmetlerin tek kişi yönetimi esasına göre yürütülmesi, kamuda birliğin sağlanması amacıyla mahallî idareler üzerinde idarî vesayet yetkisine sahiptir. görevi, kamu yararını korumak ve mahalli ihtiyaçları gereği gibi karşılamak, kanunda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yerine getirmektir. Merkezi idarenin yerel yönetimler üzerindeki idari vesayet yetkisi ve bu organların faaliyetleri, kapsamı ve sınırları kanunla açıkça düzenlenmesi gereken münhasır bir yetkidir. İdari vesayet, münhasır bir yetki olduğu için dar yorumlanmalıdır. Sonuç olarak, mevzuatımızda cumhurbaşkanı yardımcılarına tanınan idari vesayet yetkileri bulunmamaktadır. Başka bir deyişle, cumhurbaşkanı yardımcısı ile belediye başkanının görevlerinin yasama düzeyinde öngörülmemiş yetkiler temelinde birleştirilemeyeceği ileri sürülemez.

Başkan yardımcılarının başkanın yerine geçmesi durumu değiştirmez. Başkan yardımcılığı, yalnızca cumhurbaşkanının görev süresi boyunca kendisine verdiği yetkileri kullanabilen bir makamdır. 10 Temmuz 2018 tarih ve 1 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, md. 1/3’e göre, “Cumhurbaşkanı, yetkilerinden bir kısmını, gerektiğinde sınırlarını yazılı olarak belirtmek suretiyle astlarına devredebilir. Ancak, devredilen yetkiyi uygun gördüğü şekilde doğrudan kullanabilir.” Başkan yardımcıları, Başkan’ın yetkilerinin tamamını değil, yalnızca yazılı olarak kendilerine verilen yetkileri kullanabilirler. Cumhurbaşkan yardımcılarına, mahalli idareler ve bu idarelerin faaliyetleri üzerinde ayrıca ve açıkça idarî vesayet verilmedikçe, Anayasal madde. 127/5 ihlali yok. Bu durumda, cumhurbaşkanlığının yalnızca hastalık veya yurtdışına seyahat nedeniyle geçici olarak boşalması dikkate alınmalıdır. Bu durumda Cumhurbaşkanı, aynı zamanda belediye başkanı olan başkan yardımcısına vekalet vermezse Anayasa’ya aykırılık oluşmayacaktır.

Yukarıdaki tüm sebepler birlikte ele alındığında, mevzuatımızda ayrı ve açık bir yasak bulunmadığından, cumhurbaşkanı yardımcısı tarafından atanan bir belediye başkanının 31 Mart 2024 tarihinde yapılacak yerel seçimlere kadar görev yapmasına yasal bir engel bulunmamaktadır. Öyle ki seçimlerden sonra ayrı bir düzenlemeye gerek yok. Belirtmek gerekir ki, cumhurbaşkanı yardımcılığına atanan bir belediye başkanı, anayasal ilkeler çerçevesinde yasal bir uygulama olan belediye başkanlığına devam edebilir.