Bilgi teknolojisinde kişisel verilerin korunması sorunu

Geldiğimiz an, tüm dünyayı ve evrensel hukuk sistemini ilgilendiren kişisel verilerin korunmasının hem ekonomik ve ekonomik değerleri hem de kişilik haklarını kuşatan bir konu olması ve ulaştığımız sınırsız dijital dünyada, kişisel verilerin korunması bir sorundur.inciFarklı bir yaklaşımla değerlendirmekte fayda var.

Geçen haftaki büyük habere göre ABD’li yüz tanıma şirketi Clearview AI, ABD polisi için şimdiye kadar yaklaşık 1 milyon yüz taramasını tamamladığını duyurdu. Şirketin kurucusu ve CEO’su Hoan Ton-Tat, yedi yıl önce Facebook gibi platformların izni olmadan toplanan 30 milyar fotoğraflık bir veri tabanına sahip olduğunu söyledi. Söz konusu AI şirketinin, gizlilik haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle Avrupa ve Avustralya’da açılan davalarda milyonlarca dolar cezaya çarptırıldığı aktarılıyor. Clearview AI veritabanının polis tarafından kullanılmasına karşı çıkanların ileri sürdüğü argüman, uygulamanın “herkesi polis kaydına aldığı” şeklindedir. Mahremiyet haklarına odaklanan Electronic Frontier Foundation adlı bir STK ve insan hakları grupları, polisin sistemi kullanmasına ilişkin yasal düzenlemelerin olmamasına itiraz etti. Polisin daha önce masum insanları tutuklamak için yüz tanıma teknolojisini kullandığı emsaller var. Ancak polis bu konuda veri paylaşmadığı için kaç kişinin bu şekilde gözaltına alındığı bilinmiyor. Şirket, gözaltıların haksız yere yapıldığını kabul ediyor ancak bunun polisin hatası olduğunu iddia ediyor.

Amerika Birleşik Devletleri’nde bu olurken, ChatGPT yapay zeka sohbet robotu, kişisel veri toplama kurallarını ihlal ettiği için aynı anda İtalya’da engellendi. Veri Koruma Kurumu’ndan yapılan açıklamaya göre, chatbot’u geliştiren ABD şirketi OpenAI’ye İtalyan kullanıcıların verilerini işlemeyi durdurma emri verildi. ChatGPT’ye getirilen geçici yasak derhal yürürlüğe girdi ve kişisel verilerin işlenmesine ilişkin kurallara uyana kadar uygulanacağı açıklandı.

Evet, tüm dünya dijitalleşme ve bilişim teknolojilerinde kişisel verilerin korunmasına yönelik hukuki bir yol ve çözümler bulmaya çalışıyor. Şimdi birlikte bir göz atalım; Kişisel verilerin bozulması sorununa hangi hukuki açıdan bakmalıyız, bu konuda hangi hukuki korumayı sağladık, gelecekte nelerden bahsedeceğiz?

KİŞİSEL VERİLER VE HUKUKİ TANIM

Kişisel veri kavramı, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü ayırt edici bilgiyi ifade eder. 03/24/2016 kabul tarihi “6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na (KVKK) göre kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi kişisel veridir. Ancak kişisel veri, “bir kişinin kişisel, mesleki ve ailevi özelliklerini yansıtan, bu kişiyi diğer kişilerden ayırt etmeyi ve niteliklerini belirlemeyi mümkün kılan her türlü bilgiyi” ifade etmektedir. Örneğin bir kişinin ırkından parmak izine, güvenlik kodlarından fotoğraflarına kadar her türlü bilgi kişisel veridir.

Kişisel verilerin korunması hakkı, modern çağın bir sonucu haline gelen teknolojik ve bilimsel gelişmeler sonucunda ortaya çıkan dördüncü nesil haklar arasında yer almaktadır. Oluş dinamikleri, bu hakkın temelinde bireyin özgür gelişimini de sağlayan özel hayat kavramının ötesine geçmiştir. Bunun kamusal yaşam dışındaki “özel yaşam” ile ilgili olmadığını, istediğiniz gibi nasıl yaşayacağınızla ilgili olduğunu hatırlayın. İHAS’ta mahremiyet yerine “özel hayata saygı” ibaresi yer almaktadır.

İlgili tarafın kişisel verilerine ilişkin fikri mülkiyet hakkının kapsamıderecedeğerlendirilmesi gerektiğini savundu.renk Yaklaşıma göre kişisel verilerin korunması hakkı ile amacı fikri mülkiyetin korunması olan fikri mülkiyet kavramı arasında amaçlı bir benzerlik bulunmaktadır..

HUKUK SİSTEMLERİNDE VERİLERİN KORUNMASINA YAKLAŞIM

Konuyu mukayeseli hukuk çerçevesinde ele alırsak yukarıda bahsettiğim ilk haberdeki soruda olduğu gibi. Anglo– Amerikan hukuk ekolünde kişisel veri kavramı genellikle ekonomik açıdan mülkiyet ve/veya fikri haklar çerçevesinde ele alınmaktadır.İtalya’daki gibi Kıta Avrupası Hukuk Okulu’nda ise temel insan hakları ve/veya bireysel haklar çerçevesinde toplumsal ve hümanist bir yaklaşımla. Beğenildiğini söyleyebiliriz.

Anglo-Amerikan hukuk yaklaşımı; Kişisel verilerin, sahibinin mülkiyet hakkı veya fikri mülkiyet hakkı kapsamında nitelendirilmesi gerektiği görüşlerine dayanmaktadır. Bir malik, kendisine ait bir varlığı kullanabildiği, yararlanabileceği ve/veya üzerinde tasarrufta bulunabileceği gibi, kişisel verilerine ilişkin olarak aynı hak ve yetkileri Eşya Kanunu veya Fikri Mülkiyet Hukuku. Bu yaklaşıma yönelik eleştiri, kişisel veri ile kişiyi birbirinden izole etmenin kişisel veriyi bir metaya dönüştüreceği ve bunun etik olarak insan onuru ile bağdaştırılamayacağıdır.

Kişisel verilerine konu olan veri sahibinin hakkının fikri mülkiyet hukuku çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği yaklaşımına göre, kişisel verilerin korunması hakkının fikri mülkiyet kavramı ile amaçsal bir benzerliği bulunmakta olup, fikri mülkiyeti korumaktır. Ancak asıl konu fikri mülkiyet olmakla birlikte, kişisel verilerin korunması fikrinde en önemli husus, bir kişiye ait bilgilerin izinsiz ve iradesi dışında kullanılmamasıdır.

Kıta Avrupası Hukuk Okulu tarafından benimsenen sosyo-insancıl yaklaşım ise kişisel veri kavramını, veri ile kişi arasındaki bağı koparmadan, bireysel haklar çerçevesinde ele alarak tanımlamaktadır. Nitekim 1995/46/EC sayılı Veri Koruma Direktifi’nde özel hayatın gizliliği kapsamında değerlendirilen ve insan haklarıyla bağlantısı vurgulanan kişisel veriler, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından “özel ve ailevi” olarak kabul edilmiştir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) hayatı”. Bu, “Saygı” başlıklı 8. Maddede ifade edilmiştir.

Etkili kontrol mekanizmalarına odaklanılır. Teknolojik ilerlemeyle birlikte yeni oluşumların ortaya çıkması, sürekli olarak yeni kuralları ve açık ilkeleri vurgulayacağımızı gösteriyor.

KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI VE ÜLKEMİZDEKİ MEVZUAT

2010 yılında ülkemiz mevzuatında Anayasanın 20. maddesine üç ekincişaka yapmak (07.05.2010 – 5982/2), kişisel veri kavramı ve kişisel verilerin korunması hakkı anayasal kavram/temel hak olarak düzenlenmiştir. Buna göre “Herkes, kişisel verilerinin korunmasını talep etme hakkına sahiptir. Bu doğru; kişinin kendisine ilişkin kişisel veriler hakkında bilgi sahibi olma, bu verilere erişme, bunları kullanmanduBu aynı zamanda düzeltilmesini veya kaldırılmasını istemeyi ve amacına uygun kullanılıp kullanılmadığı konusunda bilgilendirilmeyi de içerir. Kişisel veriler yalnızcaSTK’larBelirli durumlarda veya kişinin açık rızası ile işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin usul ve esaslar kanunla düzenlenir.

Kişisel veri kavramının ülkemizdeki Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’ndaki yerini, mahiyetini ve yerini şöyle sıralıyoruz:

1- İnsan Hakları (AY.md.20/III),

2- Özlük hakları (TMK m.24, 26 ve diğerleri; TBK m.58)

3- Bağımsızlık hakkı (AY Md. 20/III; KVKK Md. 1 vb.)

4- Fotoğraf ve ses koruması (FSEC m.84)

Buna göre, ulusal veri koruma sistemimiz, hümanist ekoldeki klasik kişilik hakları anlayışına yakın olan ekonomik ekolün görüşünü de içeren, yeni bir bireysel hak olan bağımsız bir hakkı hatta daha geniş bir yapıyı benimsemektedir. Buna paralel olarak mahremiyetin yanı sıra kişisel verilerin geleceğini belirleme hakkı ve bir anlamda bilgi özerkliği de bu yeni kişisel değerin bir tezahürüdür.

KİŞİSEL VERİLERİN GELECEĞİ İÇİN ODAK NOKTASI

Kişisel veri kavramı, ekonomik kaynakları, temel hak ve özgürlükleri, medeni hukukta kişi hakkı ile bütüncül bir değerdir. Kişisel veri kavramının hem Anayasa ile düzenlenen temel bir hak olması hem de ekonomik ve manevi bütünlüğe ilişkin değerlerle yakından bağlantılı olması; Öte yandan, emredici hükümlere ve kişilik haklarına aykırı olmamak kaydıyla ilgili kişinin verilerini kendi kaderini tayin etmesi ilkesi çerçevesinde kısmen bağımsız bir kişisel değerdir.

KVKK Md. Ülkemizdeki düzenlemeler ekonomik bir yaklaşım izlenimi verse de kişisel verilerin korunması konusunda karma bir anlayışın benimsendiğini ve kişisel verilerin kapsamlı, disiplinler arası bir kişisel değer olarak kabul edildiğini söyleyebiliriz. ülkemiz mevzuatında listelediğim maddenin tamamı.

geldiğimiz an Tüm dünyayı ve evrensel hukuk sistemini ilgilendiren kişisel verilerin korunması, hem ekonomik ve ekonomik değerleri hem de kişilik haklarını kapsayan bir konu olup, ulaştığımız sınırsız dijital dünyada kişisel verilerin korunması, bir sorun.inciFarklı bir yaklaşımla değerlendirmekte fayda var. Kişisel verilerin korunması fikrinde en önemli olan, bir kişiye ait bilgilerin izinsiz ve iradesi dışında kullanılmamasıdır.n sağBu yapılmalı. Etkili kontrol mekanizmalarına odaklanılır. Teknolojik ilerlemeyle birlikte yeni varlıkların ortaya çıkması, sürekli olarak yeni kurallar ve net ilkeler tarafından yönlendirileceğimizi gösteriyor.